WYDOBYCIE GAZU ZIEMNEGO W LATACH 1999-2009
NA ŚWIECIE ORAZ ZADANYM PAŃSTWIE.

Autor (Kubień Damian, ETI, gr.2)

W Uzbekistanie znajdują się 52 złoża gazu, przy czym z 12 największych (m.in. złoża Szurtan, Gazli, Pamuk, Ksauzak) pochodzi 95 % krajowego wydobycia. Złoża te są skoncentrowane w dwóch regionach: w basenie Amu-darii oraz w Mubarek w południowo-zachodniej części kraju.

W latach 1992-2000 Uzbekistan zwiększył wydobycie gazu ziemnego o 30 %, z 42,7 mld m3 do 56,3 mld m3 . W ostatnich dwóch latach wydobycie gazu utrzymuje się podobnym poziomie: w 2002 roku wydobyto 57.654,0 mln m3 gazu, a w 2003 roku 57.481,0 mln m3. W pierwszym półroczu 2004 roku wydobycie osiągnęło 30.054,7 mln m3 gazu, co oznacza wzrost o 5,9 % w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Niektóre złoża zostały już bardzo wyeksploatowane w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Dotyczy to zwłaszcza złóż Uczkyr i Yangikazgan, gdzie obecnie występuje spadek produkcji. W związku z tym Uzbekistan intensywnie rozwija już funkcjonujące złoża (np. Garbi i Szurtan), jak również powiększa wydobycie z nowych źródeł. Dobrym przykładem jest tu złoże Szurtan, które rozpoczęło produkcję w 1980 roku i jest drugim, po Gazli, co do wielkości wydobycia.

Z powodu wysokiej zawartości siarki, większość uzbeckiego gazu wymaga oczyszczenia. Ponad połowę wydobytego gazu przerabia się w zakładzie w Mubarek, którego moce przetwórcze wynoszą ponad 30 mld m3 rocznie.

W marcu 2002 roku koncerny ŁUKoil i Itera oraz Uzbeknieftiegaz podpisały w Moskwie porozumienie w sprawie rozpoznania i eksploatacji uzbeckich złóż naftowo gazowych. Na jego mocy po 45 % wydobycia miało przypaść koncernom rosyjskim, a 10 % firmie uzbeckiej. Kontrakt zawarto na 25 lat, z możliwością przedłużenia na następne 10 lat.

W dniu 14 lipca 2000 roku utworzono w Uzbekistanie nową agencję rządową (Uzgosneftegazinspekcja), której zadaniem jest m.in. prowadzenie monitoringu wykorzystywania i wydobycia ropy naftowej i gazu.

Zawarte na początku listopada 2004 roku porozumieniabmiędzy uzbeckim OOO Samarakandautogaz oraz rosyjskim Mobilgazem przewidują montaż instalacji gazowych w samochodach ciężarowych MAZ i KAMAZ.

Na uwagę zasługuje także fakt szczególnego zainteresowania firm rosyjskich sektorem naftowym i gazowym Uzbekistanu. W wyniku rozmów prezydentów obu państw w latach 2003-2004 zawarto porozumienia o nowych projektach gazowych realizowanych w ramach umów o współpracy strategicznej. Podpisano także porozumienie o udziale koncernu Gazprom w rozpoznaniu, zagospodarowaniu i eksploatacji złóż gazu. Ponadto osiągnięto wstępne porozumienie w sprawie tranzytu turkmeńskiego gazu do Rosji przez terytorium Uzbekistanu. Rozważana jest również budowa nowego gazociągu.